Onrust in het paradijs

Op Curaçao was afgelopen donderdag een nationale stakingsdag. In het kort de reden: ‘moderne slavernij’ bij misschien wel de smerigste raffinaderij ter wereld (***zie kader). De fabriek draagt ook wel de bijnaam 'het rokende hart van Curaçao'. Jaarlijks sterven zo'n achttien mensen door het bestaan van dit bedrijf op het eiland. Dat is nogal wat, op ruim 150.000 inwoners. Deze week ontwrichtte de staking het openbare leven. Toevallig is Luc die dagen net vertrokken naar Bonaire en ben ik met de kids op Curaçao.

Scholen zijn veelal dicht. Onze overvolle vuilnisbak met krioelende maden staat te wachten aan de straat, maar wordt niet leeggehaald. Afgelopen maandag stond de schouwburg al in de fik. Op camerabeelden zou te zien zijn dat stakers daar verantwoordelijk voor zijn. Woensdagavond heeft de premier op televisie het volk tot kalmte gemaand. Toevallig lees ik net een boek over de Curaçaose Volksopstand van 30 mei 1969. Het feit dat mensen terugdenken aan deze periode met de huidige situatie van het land, stelt me niet op mijn gemak.

De avond voor de staking rij ik naar huis van een etentje. We hebben het natuurlijk over de dreigende staking. We praten over tijdig aftanken van de auto’s. Daarnaast gaat het over genoeg watervoorraad, omdat er ook gedreigd wordt met een waterafsluiting. Ik krijg nog een tas met flesjes water mee. Twee maanden geleden had ik niet kunnen bedenken dat dit onderdeel zou kunnen worden van mijn zorgen.

Hongerig spit ik de lokale nieuwssites na, maar er is op dat moment weinig informatievoorziening. Dan merk je pas dat je gewend bent om 24/7 op de hoogte te zijn. Stromend water is een gewoonte. Een werkende koelkast en vriezer en lampen die aanknippen.

Op de dag van de staking is het nieuws in Nederland al doorgedrongen. In de ochtend heb ik al apps van het thuisfront over de staat van paraatheid waarin de Koninklijke Marine gebracht is. Curaçao vroeg de Koninklijke Marine 'harde bijstand' te verlenen mocht dat nodig zijn. Net op tijd heb ik het nieuws online gevangen. Curaçao ligt kort daarna plat. Heel snel zet ik nog een kop koffie. Niet veel later knalt de stroom eruit. Dit gebeurt wel vaker, alleen heeft het nu verband met de stakingen en niet met onderhoud.

Het is heel lekker om relaxter te leven en je niet continu over te geven aan de nu.nl en twittercultuur, maar ik wil op dat moment toch meer dan ooit weten wat er speelt. Nieuwshonger. Als op de stakingsdag thuis het internet stopt, de tv alleen sneeuw geeft en ik onmogelijk de hele dag in de auto radio kan gaan luisteren met twee kleintjes, is de oplossing uiteindelijk relatief simpel. Alle pannen, emmers en kannen uit voorzorg vullen met water en richting het strand rijden. Zwemmen in zee en afwachten in onwetendheid. Stroom, nieuws en politieke stabiliteit leken ooit zo vanzelfsprekend. Maar niet op Curaçao.

---

*** De Isla raffinaderij ***

De erfenis van Shell op Curaçao. In 1985 verkocht Shell de raffinaderij voor 1 gulden (NAF) aan Curaçao, maar de multinational stelde daarbij de eis dat ze nooit meer aansprakelijk zou worden gesteld voor de ernstige vervuiling die het bedrijf in zeventig jaar op het eiland had achtergelaten. Momenteel wordt de raffinaderij gebruikt door Venezuela. De vakbonden, 23 in totaal, riepen de staking uit om de 700 stakers van olieraffinaderij Isla te steunen.

De stakers eisten een nieuwe cao met loonsverhoging, en een eenmalige uitkering van 3000 gulden per persoon voor de jaren dat er nog geen cao was. De vakbonden stemden in met een nationale staking op donderdag 15 september 2016. Bedrijven op het eiland hebben uiteindelijk zoveel last van de staking dat ze 900.000 euro betalen om de staking te laten eindigen. Dat doen ze hoewel ze niets met het loonconflict te maken hebben. Op 30 september 2016 zijn er parlementsverkiezingen op Curaçao. Drie stakingsleiders staan op de kieslijst van verschillende politieke partijen.

Zembla maakte in 2013 de indrukwekkende documentaire over de Isla:

'Stikken in het paradijs'

http://www.npo.nl/zembla/21-03-2013/VARA_101306861